Pisaliśmy już o wegetarianizmie, teraz czas przyjrzeć się jego bardziej radykalnej odmianie – weganizmowi. O ile pierwsza dieta ogranicza się do niejedzenia zwierząt, druga posuwa się dalej: mówi „nie” wszelkim formom ich eksploatacji. Właśnie ten wymiar etyczny jest dla wegan szczególnie ważny. „Promowanie diety wegańskiej jest bardziej jednotematyczną kampanią niż promowanie etycznego weganizmu i abolicji w stosunku do wykorzystywania zwierząt w jakimkolwiek celu. Ale w praktyce, faktem jest, że jeśli ludzie odrzuciliby jedzenie wszelkich produktów pochodzenia zwierzęcego, zobaczylibyśmy odrzucenie wszystkich form eksploatacji zwierząt. Najważniejsza forma wykorzystywania zwierząt – forma, która „legitymizuje” wszystkie inne – to wykorzystywanie zwierząt jako jedzenia. Jeśli usuniemy tę formę, usuniemy wszystkie inne.” pisze Gary Francione.[1] 

Weganizm. Dieta wegańska. 

Weganizm, czyli dieta polegająca na rezygnacji z wszelkich produktów pochodzenia zwierzęcego, a zatem nie tylko mięsa, ale również mleka, serów, jajek, a czasem nawet miodu, ma spore grono praktykujących również wśród znanych osób. Do sławnych wegan należą Pamela Anderson, Natalie Portman, Joaquin Phoenix, a wśród sportowców: bokser Mac Danzing, Rich Roll (1 z 25 najbardziej wysportowanych mężczyzn świata) czy ultramaratończyk Brendan Brazier.

Co jedzą weganie?

Na jakich produktach zatem opiera się dieta wegańska?

Są to przede wszystkim warzywa, owoce, zboża, grzyby, orzechy i oczywiście rośliny strączkowe, będące źródłem pełnowartościowego białka. Niestety produkty te nie zaspokajają w pełni potrzeb ludzkiego organizmu, dlatego dieta wegańska wymaga również suplementacji. Dodatkowo łykane powinno być wapno, witamina D i witamina B12.

Czy weganizm jest zdrowy?

Zalety weganizmu

Dieta wegańska, jak każda dieta ograniczająca pewne produkty spożywcze lub całkowicie je eliminująca, ma swoje plusy i minusy. Do jej niewątpliwych zalet należy to, że składa się ona z produktów zdrowych i niskokalorycznych. Nie ma w niej cholesterolu i tłuszczów nasyconych, a zatem otyłość oraz choroby związane z krążeniem są praktycznie wykluczone.

Z tego powodu dietę wegańską poleca prezydent Amerykańskiego Stowarzyszenia Kardiologicznego, który na samym sobie sprawdził korzystny wpływ braku produktów pochodzenia zwierzęcego na poziom cholesterolu we krwi.[2]

Ponadto dieta ta bogata jest w błonnik pokarmowy oraz złożone węglowodany, które dostarczają niezbędnej energii. Jest także dobrym źródłem antyoksydantów, potasu, magnezu, witaminy C i E. Co za tym idzie, weganie są w małym stopniu narażeni na choroby układu trawiennego (zaparcia, rak jelita grubego), próchnicę czy kamicę żółciową.

Wady weganizmu

Niestety nie brakuje również wad. Wiele ważnych składników odżywczych jest dostarczanych w zaniżonej ilości, w tym białko – materiał budulcowy organizmu, witamina B12 (niezbędna do procesów krwiotwórczych), wapń (niezwykle ważny budulec kości) czy witamina D, której brak może prowadzić do krzywicy.

A zatem dieta wegańska może skutkować ogólnym niedorozwojem psychiczno-fizycznym, osteoporozą, niedokrwistością czy zaburzeniami neurologicznymi. Dodatkowo, według badań, w potrawach wegańskich istnieje dosyć duża zawartość zanieczyszczeń chemicznych wynikających z procesów agrotechnicznych i ogólnego zanieczyszczenia środowiska, w tym przede wszystkim azotanów.

Decydując się na dietę wegańską, obojętnie z jakich pobudek, należy uwzględnić wszelkie za i przeciw. Jeszcze bardziej niż w przypadku wegetarianizmu należy zapoznać się zasadami zdrowego i pełnego odżywiania, dowiedzieć się jak zbilansować dietę, by dostarczyć sobie wszystkich niezbędnych składników pokarmowych.

Jak już zostało wspomniane, niejednokrotnie konieczna okazuje się suplementacja. Dobrze, by przechodzenie na dietę wegańską odbywało się pod okiem lekarza. Co ciekawe, wśród zwolenników weganizmu nie brakuje sportowców, niektórzy jednak traktują tę dietę dorywczo i przechodzą na nią tuż przed zawodami, a to dlatego, że produkty roślinne dostarczają wielu węglowodanów, które są doskonały źródłem energii.

Weganizm wymaga dużego wkładu czasowego i pieniężnego. Jednak wbrew pozorom z ograniczonych składników, jakie składają się na tę dietę, można stworzyć naprawdę fantazyjne i ciekawe potrawy. Oto przykłady: pianka sojowa z jabłkiem i migdałami, sałatka z kaszy gryczanej z tofu, pieczarkami, fasolką, ogórkiem i natką pietruszki czy ciecierzyca z morelami i papryką. A zatem wszystkim przyszłym weganom życzymy „smacznego” oraz zachowania zdrowego rozsądku w doborze składników odżywczych. 🙂

[1]    G. Francione, Wegański abolicjonizm jako jednotematyczna kampania, http://weganizm.blox.pl/2010/04/Weganski-abolicjonizm-Garego-Francione.html, 23.08.2014r., 21:15

[2]    D. Palmaka, Porady od wegańskiego kardiologa, http://www.weganizm.com/Williams_kardiolog.html, 23.08.2014r., 22:45