Białko - produkty wysokobiałkowe, zapotrzebowanie, funkcje

Białko (proteiny) to sztandarowy składnik odżywczy funkcjonujący w naszym organizmie. Jest przede wszystkim elementem budulcowym narządów, można go znaleźć w wielu hormonach, enzymach, przeciwciałach i mięśniach. Białka są tworzone przez 20 aminokwasów, które łączą się w łańcuch zwany sekwencją.

Aminokwasy możemy podzielić na 2 rodzaje:

-       endogenne - nasz organizm wytwarza je samodzielnie

-       egzogenne - muszą być dostarczone z zewnątrz, wraz z pożywieniem

Białko roślinne a białko zwierzęce. Produkty bogate w białko

Wyróżniamy białka pochodzenia zwierzęcego i roślinnego. Te pierwsze należą do grupy białek pełnowartościowych, które zawierają wszystkie aminokwasy egzogenne w odpowiednich ilościach. Znajdziemy je w takich produktach jak: jaja (najlepiej przyswajalne i wartościowe białko), mięso, drób, ryby, sery.

W białkach roślinnych - niepełnowartościowych - zawsze będzie brakowało choćby jednego aminokwasu. Źródłem białek roślinnych są warzywa, owoce, rośliny strączkowe.

Funkcje białka

Białko odgrywa bardzo ważną rolę w naszym organizmie. Do jego funkcji zaliczamy:

-       regulację procesu przemiany materii - wspomagają utrzymanie odpowiedniej wagi ciała, a także spalanie tkanki tłuszczowej

-       budowę nowych tkanek oraz uzupełnianie starych

-       regulację bilansu wodnego oraz utrzymanie równowagi kwasowo - zasadowej

-       stanowienie źródła energii - z 1g białka otrzymujemy 4 kcal energii

-       wspomaganie pracy układu odpornościowego

-       udział w gojeniu ran

-       oczyszczanie organizmu z toksyn

-       udział w transportowaniu niektórych cząsteczek w organizmie - np. hemoglobina zajmuje się przenoszeniem tlenu

-       wzmacnianie stawów oraz pozytywne oddziaływanie na skórę dzięki zawartemu w tkance łącznej kolagenie

Zapotrzebowanie na białko

Aby nasz organizm prawidłowo funkcjonował, należy zapewnić odpowiednią ilość białka w diecie. Dobrym rozwiązaniem jest dostarczanie białka zarówno pochodzenia zwierzęcego jak i roślinnego w proporcji 1:1.

Wartości spożywanego białka należy przestrzegać, ponieważ zarówno niedobór jak i nadmiar tego składnika może mieć negatywne skutki dla zdrowia. Poszukując podaży odpowiedniej dla naszego zapotrzebowania, warto sugerować się następującym przelicznikiem:

-       1g na 1kg masy ciała w przypadku siedzącego trybu życia

-       1,5 - 2g na 1kg masy ciała dla osób aktywnych oraz takich, które chcą spalić tkankę tłuszczową

-       2 - 2,5g na 1kg masy ciała dla osób budujących tkankę mięśniową

Jak widać, białko jest bardzo istotne dla naszego prawidłowego rozwoju i funkcjonowania, bez względu na tryb życia jaki prowadzimy. Z tego powodu warto już dziś zadbać o jego odpowiednią ilość w codziennej diecie.

Kamila Moczulska