Mimo że wegetarianizm stał się naprawdę popularny (a wręcz modny) w XX wieku, niejedzenie mięsa nie było obce również ludziom z dawniejszych czasów. Kolebką tej filozofii żywienia są starożytne Indie, ale wegetarianizm występował również wśród Greków i Rzymian, szczególnie tych z wyższych sfer. W myśli indyjskiej dieta wolna od mięsa była drogą do najwyższego stopnia samoświadomości. Ponadto dochodzą tu kwestie etyczne – dla filozofii Wschodu oraz dla wielu współczesnych, nie tylko ekologów, zabijanie i zjadanie zwierząt jest po prostu niemoralne.^[1] Do znanych postaci historycznych, które były wegetarianami należeli Leonardo da Vinci, Johann Wolfgang Goethe, Lew Tołstoj, Albert Einstein, Karol Darwin, Ryszard Wagner^[2] oraz… Adolf Hitler. A zatem umysły wybitne, wielcy artyści, ludzie tworzący historię. Einstein w ten sposób argumentował swój życiowy wybór: „Tak więc żyję bez tłuszczów, bez mięsa czy ryb, ale czyniąc tak czuję się całkiem nieźle. Zawsze wydawało mi się, że człowiek nie narodził się, aby być drapieżnikiem.”^[3] Zatem jakie konsekwencje ma to życie „bez tłuszczów, bez mięsa czy ryb”? Jakie są plusy i minusy bycia wegetarianinem?

Czy wegetarianizm jest zdrowy? Wegetarianizm a zdrowie – wady i zalety.

Na początek przyjrzyjmy się, jak właściwie wygląda dieta wegetariańska i w jaki sposób zastępowane jest w niej mięso, które jest przecież głównym źródłem pełnowartościowego białka – absolutnie niezbędnego składnika odżywczego do budowy i rozwoju naszego organizmu. Wegetarianie radzą sobie z tym, jedząc nasiona roślin strączkowych, takich jak fasola, groch, bób, soczewica oraz soja^[4], z której robione są odpowiedniki pasztetów, kotletów, a nawet… parówek. To również ona jest dobrym źródłem pełnowartościowego białka oraz tłuszczów nienasyconych.^[5] Innymi słowy samo zdrowie. 😉

Wegetarianie jedzą także produkty zbożowe, które są źródłem węglowodanów, w tym przede wszystkim skrobi oraz błonnika.^[6] Innym istotnym składnikiem w diecie bezmięsnej są orzechy traktowane jako źródło białka, tłuszczów nienasyconych oraz błonnika, kiełki z witaminami A, B, C, D i E i innymi ważnymi składnikami odżywczymi.^[7] Oczywiście w diecie wegetariańskiej nie zabraknie również owoców i warzyw, te ostatnie można smażyć, piec i wykorzystywać na inne ciekawe sposoby. Jedzone są także produkty mleczne (choć zależy to nieraz od odłamu wegetarianizmu), jednak zamiast tradycyjnego mleka, często wybierane jest mleko sojowe.^[8]

Kontrowersyjne pozostają jajka oraz ryby. Te pierwsze często jedzone są pod warunkiem, że pochodzą z tak zwanej ściółki czyli wolnego wybiegu – kury nie są trzymane w ciasnych klatkach, a zatem wszystko odbywa się w sposób humanitarny. Jeśli chodzi o ryby zaś, zdania są podzielone – dla ortodoksyjnych wegetarian jedzenie ryb jest niedopuszczalne.

Zalety wegetarianizmu

Jak widać, wegetarianie potrafią sobie doskonale radzić bez mięsa, zapewniając sobie całą gamę produktów będących źródłem przeróżnych składników odżywczych. Ich diecie nie można odmówić solidnej dawki zdrowia. Jakie są jej plusy w praktyce? Przede wszystkim nieprzyjmowany jest cholesterol, który może w nadmiernej ilości prowadzić do zmian miażdżycowych. Dieta wegetariańska jest również niskokaloryczna, co ogranicza do minimum ryzyko zaistnienia otyłości. Według badań osoby odżywiające się po jarsku rzadziej chorują na cukrzycę, zawały serca oraz udary mózgu. Dzięki dużej zawartości błonnika układ trawienny funkcjonuje prawidłowo, co ułatwia wypróżnianie.

Wady wegetarianizmu

Mimo najszczerszych chęci, trudno jest zastąpić ilość białka pełnowartościowego, jaką zapewnia nam mięso. Ponadto dieta wegetariańska nie dostarcza zbyt dużo energii. Nieumiejętnie opracowana może prowadzić do krzywicy, anemii, kłopotów z kośćmi oraz zaburzeń miesiączkowania.^[9]

A oto wyniki badań austriackich naukowców: „Nasze studia pokazały, że wegetarianie są de facto mniej zdrowi, częściej chorują na nowotwory, alergie i dotykają ich zaburzenia psychiczne, a także prowadzą niezdrowy tryb życia”.

Badacze dodają, że nie wiadomo jeszcze, jaka jest tego przyczyna. Diety jarskiej powinny unikać kobiety w ciąży oraz dzieci i młodzież w okresie dojrzewania, gdyż wtedy zapotrzebowanie na białko pełnowartościowe jest szczególnie wysokie.^[10]

Czy wegetarianizm jest zdrowy?

Jak każda dieta, również ta jarska może przynieść zarówno pozytywne, jak i negatywne skutki. Osoby, które decydują się zrezygnować z mięsa, powinny pamiętać jednak, jak ważne jest zapewnianie sobie wszystkich składników odżywczych.

Prawidłowa i zaspokajająca potrzeby ludzkiego organizmu dieta wegetariańska wymaga dużej wiedzy, znajomości wartości odżywczej poszczególnych produktów, dbałości o różnorodność składników, tak by dostarczać sobie jak najwięcej białka i innych substancji i rekompensować w ten sposób brak mięsa. Często wymaga to również trochę większej kieszeni… Ale jeżeli jedzenie mięsa jest dla Ciebie nieznośne z pobudek ideologicznych czy innych, warto zainwestować w swoje szeroko pojęte dobre samopoczucie i życie w zgodzie ze sobą. 😉