Aktywność fizyczna a stres. Jak radzić sobie ze stresem? Sport a stres.

Na polskim portalu poświęconym zjawisku stresu ćwiczenia ruchowe uznawane są za najlepszy lek na napięcie: „Aktywność fizyczna jest ważnym i bodajże najskuteczniejszym narzędziem w redukcji napięcia powstałego w wyniku stresu. Wysiłek fizyczny nie tylko przyczynia się do poprawy kondycji fizycznej i ogólnej sprawności czy ogólnego stanu zdrowia, ale podnosi odporność organizmu (co jest niezwykle istotne przy długotrwałym stresie), przynosi odprężenie, a jednocześnie dodaje energii, poprawia nastrój. Sport usprawnia także funkcjonowanie mózgu i podnosi sprawność intelektualną, sprzyja koncentracji i wzrostowi samooceny.”^[1] 

Przeczytaj też: Pewność siebie i poczucie własnej wartości - czy trening ma znaczenie?

To optymistyczne stwierdzenie potwierdza wiele badań i autorytetów naukowych. Według jednej z przeprowadzonych analiz osoby sprawniejsze fizycznie, a zatem również bardziej wydolne tlenowo, mniej reagują na stres w sensie fizjologicznym, czyli np. ich tętno szybciej wraca do normy po sytuacji stresowej. Innymi słowy ciało osób aktywnych fizycznie jest odporniejsze na fizjologiczne symptomy stresu.^[2]

Zjawisko to polega również na tym, że organizm w trakcie wysiłku fizycznego reaguje podobnie jak na stres – przyspieszone bicie serca, tętno, napięcie mięśni – w związku z czym organizm przyzwyczaja się i uodparnia.^[3] Oczywiście, jak to często bywa w nauce, istnieją również badania, które nie potwierdzają tych teorii, niemniej niektórym dowodom na pozytywny wpływ uprawiania sportu na odporność fizjologiczną na stres nie można odmówić prawomocności.^[4]

Stres a aktywność fizyczna

Według najnowszych badań sport determinuje również zmiany neurologiczne w mózgu, które mają pozytywny wpływ na nasze odczuwanie stresu. Na podstawie testów przeprowadzonych na myszach stwierdzono, że te zwierzątka, które biegały na kołowrotku, dużo łagodniej reagowały na stresującą sytuację (zimna woda) dzięki uruchomionemu podczas aktywności fizycznej mechanizmowi polegającemu na „uspokajaniu” nowo powstałych komórek nerwowych. A zatem w mózgu istnieją neurony, które budzą się, gdy ćwiczymy, po to, by tłumić pobudliwość pozostałych komórek nerwowych. Naukowcy tłumaczą to tym, że bardziej aktywne stworzenia są zarazem bardziej sprawne, więc trudniej jest zagrozić ich życiu – nie mają się one zatem czego bać i czym stresować. ;)

 Kolejny fizjologiczny związek między aktywnością fizyczną a stresem przejawia się w ogólnie korzystnym wpływie ćwiczeń na funkcjonowanie organizmu. Zostaje on wzmocniony i uodporniony na choroby. Dzięki czemu osoby aktywne ruchowo dużo rzadziej doświadczają pogorszenia stanu zdrowia wywołanego stresem niż osoby praktykujące siedzący tryb życia.^[5]

Sport a stres. Trening na stres.

Jeśli chodzi o psychiczne korelacje, tu również badania dostarczają wniosków stawiających sport jako lek na stres w pozytywnym świetle. Według jednego z nich aktywny tryb życia niweluje negatywne emocje, również te pojawiające się w odpowiedzi na stres: złość, lęk, smutek. Nie bez znaczenia jest również produkcja endorfin, która pojawia się po około 40 minutach wysiłku fizycznego, a które to hormony bardzo podnoszą nastrój. Innymi słowy sport poprawia humor, co również daje nam siłę w walce ze stresem. Sporadycznie zdarzają się badania, które analizowałyby poszczególne dyscypliny sportowe i ich wpływ na odczuwanie stresu i emocji z nim związanych. Jedne z takich studiów wykazały, że u kobiet dobrze działają spacery oraz sztuki walki, u mężczyzn z kolei gry sportowe i dyscypliny wodne. Jeszcze w innych za pozytywnie oddziałujące uznano takie ćwiczenia jak jogging, pływanie, jazda na rowerze, ćwiczenia na bóle pleców, ćwiczenia relaksacyjne.^[6]

O pozytywnym wpływie sportu na ukojenie nerwów piszą również dr Magdalena Kwaśniewska oraz prof. Wojciech Drygas: „Wysiłek fizyczny może być również szczególnym rodzajem medytacji. Zaangażowanie całego organizmu w dynamiczną aktywność ruchową pozwala na „chwilę zapomnienia” , odejście od trosk i dylematów codziennego życia. Jeśli organizm przyzwyczai się do regularnego rozładowywania napięcia fizycznego i emocjonalnego poprzez ćwiczenia, to ta właśnie codzienna porcja ruchu może stać się źródłem energii i optymizmu oraz umożliwi opanowanie negatywnych emocji i usprawni zwykłe funkcjonowanie.”^[7]

Przeczytaj też:

Serotonina - jak łatwo poprawić sobie humor

Dieta na stres